DATÇA’NIN TARİHİ
DATÇA’NIN TARİHİ
Datça Yarımadası’ndaki tarihi buluntular M.Ö. 2000’li yıllara kadar uzanır. En eski bilinen yerleşimciler Karyalılardır. Dor dönemi, M.Ö. 700 civarında Trakya üzerinden güneye göç ettiklerinde ve Yukarı Yunanistan bölgesine yerleştiklerinde doruğuna ulaştı. Bugünkü Datça ilçe merkezinin 7,5 kilometre kuzeydoğusundaki Burgaz bölgesinde, günümüzdeki Datça kasabası kurulmuştur. Burgaz’daki yerleşim bu döneme kadar uzanır ve 1998’den bu yana Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından Türkiye Kültür Bakanlığı adına Alman Araştırma Vakfı işbirliği ve Gerda Henkel Vakfı’nın desteği ile kazılmaktadır.
Prof. Dr. Numan Tuna’ya göre, bu yer altı dorik şehir devletlerinin Apollo adına yarışmalar düzenlediği yerdi. Kazananlar için ödüllerin yerleştirildiği Apollo Tapınağı da burada bulunmaktadır. Özellikle alt terasta bulunan arkeolojik buluntular, Emecik Sarı Liman’ın M.Ö. 6. yüzyılın sonlarına kadar önemli bir deniz ticareti merkezi olduğunu göstermektedir. Bulgular, Doğu Yunanistan yapımı olarak bilinen ancak şimdi Knidos üretimi olarak doğrulanan zengin bir kalker ve toprak figürler ve seramik örneklerinin yanı sıra Mısır, Fenike ve Etrüsk menşeli ithal mallar gibi zengin bir çeşitlilik sergilemektedir.
Apollon Tapınağı’ndaki kazılarda, M.Ö. 8-9. yüzyıllara tarihlenen votif hediyeler, adaklar, heykeller, boğa, şahin ve savaşçı figürleri bulunmuştur. Tapınak yakınında daha sonraki dönemlerde başka tapınaklar ve kiliselerin inşa edildiğine dair kanıtlar da vardır. Knidos, M.Ö. 546’da Lidya devletine ait Perslerin egemenliği altına girmesiyle dorik medeniyetin merkezi haline geldi. Yarımada önemli sayıda arkeolojik kalıntı içermekte olup önemli medeniyetlerin benimsenmesinde önemli rol oynamıştır. En bilineni antik kent Knidos’tur. Yarımada üzerindeki sonraki döneme ait 28 kilise harabesi de bölgenin mistik köklerini göstermektedir.
Kısacası, Datça başlangıçta Karyalıların, sonra da M.Ö. 7700’den sonra Dorlar’ın egemenliği altındaydı. Ekonomik nedenlerle M.Ö. 4. yüzyılda Knidos yarımada tepesine taşındı ve günümüzde görkemli kalıntılar görülebilir. Dorlar ve Romalılar yeni Knidos’ta birçok tapınak inşa ettiler. Geç Roma ve erken Bizans döneminde tapınaklar kiliselere dönüştü. Şehrin nüfusu 70.000’e ulaştı. Sonraki Bizans döneminde depremler ve korsan saldırılarıyla zayıflayan şehir terk edildi ve yarımada nüfusu binlerce kişiye düştü. 7. yüzyılda yarımada yerel beylik olan Menteşe Beyliği’ne katıldı. 15. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’na katıldı ve Datça adını aldı. Son Osmanlı Sultanlarının yönetimi sırasında Sultan Reşat adını “Reşadiye” olarak değiştirdi ve sonradan Cumhuriyet döneminde “Datça” adını aldı. 1947’de merkezi İskele Mahallesi’ndeki mevcut konumuna taşındı.
MAHALLE VE KÖYLER
MAHALLE VE KÖYLER
Reşadiye – Mehmet Ali Ağa Konağı
Tuhfezade ailesi tarafından inşa edilen ve “Koca Ev” olarak da bilinen Mehmet Ali Ağa Konağı olarak bilinen mülkenin Mehmet Ali Ağa’nın babası Mehmet Halil Ağa tarafından yaptırıldığına inanılmaktadır. Mehmet Halil Ağa’nın iki diğer çocuğu, Murat Halil Ağa ve Rabia vardı. Murat Halil Ağa’nın tek oğlu Akif Armağan çocuksuz olarak öldü. İlçe merkezinin gelişmesi, yarımada sahil tarafında yeni bir yerleşim olan İskele Mahallesi’nin gelişimine yol açtı. Oteller, pansiyonlar, restoranlar, kafeler ve dükkanlar bu bölgede yoğunlaşmıştır. İlçe hükümeti de bu mahallede bulunmaktadır ve insanlar Datca’dan bahsederken genellikle bu mahalleyi kastederler.
Şu anda mahallelere dönüştürülmüş olan eski köyler, karmaşık ve büyüleyici olarak tanımlanmaktadır. Temiz, bakımlı ve neşeli sakinlere ev sahipliği yaparlar. Köyler, ekonomiden eğitime kadar hayatın çeşitli yönlerinde aktif olarak kadınların katıldığı uygar ve hoşgörülü bir topluluğa sahiptir. Coğrafyanın babası Strabo, “Tanrı, sevgili kulunu Knidos’a (Datca) uzun ve başarılı bir yaşam için gönderir” dediğinde muhtemelen haklıydı. Bu ifade, bunu doğrulayan birçok kişiyle yapılan karşılaşmalarla desteklenmektedir. Köyleri keşfetmek için belirli turlar olmamasına rağmen, kiralık araba ile ziyaret edebilir, köy minibüslerini kullanabilir ve hatta bazıları arasında yürüyüş yapabilirsiniz. Şimdi Datca’nın merkezini bırakalım ve bazı köyleri keşfedelim.
Hızırsah, şehir merkezine en yakın köydür. Reşadiye ve Hızırsah arasında, 4. yüzyıldan bu yana faaliyette olduğuna inanılan seramik atölyeleri bulunmaktadır. Köyün tarihi camisi, Menteseoğulları Beyliği dönemine kadar uzanır ve daha sonra restore edilmiştir. Şehir merkezine 6 km uzaklıktadır. Hızırsah, Menteseoğulları’nın bir beyiydi. O, Menteseoğlu Orhan Bey’in oğluydu ve günümüz Aydın iline bağlı Çine ve çevresinin yöneticisi olarak tarihi kaynaklarda geçmektedir. Adı, Menteseoğulları Beyliği’nin bazı Ege adaları hükümdarlarıyla gümrük anlaşmalarını imzalayanlar arasında yer alır (Girit- Rodos). Bence, mezarı antik Çine’deki Ahmet Gazi Camisi yanındaki Eyvan Türbesi’nde bulunmaktadır. Kardeşi Menteseoğlu İbrahim Bey de oraya defnedilmiştir.
DOĞA YÜRÜYÜŞLERİ
Hızırşah – Karain Mağarası – Alazeytin – Domuz Çukuru
Datça – Kızlan – Gereme Koyu – Limanbaşı Burnu
Kargı Koyu – Domuz Çukuru
Cumalı – Karataş Bölgesi – Değirmen Koyu
Sındı Köyü – Zeytincik – Kumyer – Palamutbükü Koyu
Emecik – Sarı Liman – Apollon Tapınağı
Yazı Köyü – Belen Mahallesi – Marin – Büyükçeğiz Koyu – Marin Palamutbükü – Yazı Köyü
Kızlan – Reşadiye – Güznedüzü / Körmen
KARİA YOLU
Türkiye’nin en uzun mesafeli yürüyüs rotası.
“NATGEO 2021 – Dünyanın En İyi 6 Macera Rotasından Biri.”
KARİA YOLU’NUN TARİHİ
DATÇA’DA YETİŞEN BİTKİLER
KUM ZAMBAĞI
Narpız:
Ada Çayı:
Altın Otu:
Datça Palmiyesi:
Bergamot Nanesi:
Kekik:
Pelin Otu:
Kantaron Otu:
Zeytinler:
DATÇA’NIN LEZZETLERİ
Datça’da Eşsiz ve Lezzetli Ev Yemekleri Bulunmaktadır
GARAVİLLE (SALYANGOZ)
KABAK ÇİÇEĞİ DOLMASI
DALLAMPA (PAPATYA DOLMASI)
LABADA SARMASI
BADEMLİ PİLAV
KENGER
KEFAL DOLMASI
TİLKİŞEN KAVURMASI
TURPUCU SALATASI
MÜDÜRMÜK ÇORBASI
SUSAM TATLISI
DAMAT TATLISI
DATÇA‘NIN 3 B’Sİ
DATÇA’YLA İlgili SÖZLER
- Tarih ve Doğa Cenneti Datça.
- Akdeni̇z ile Ege Deni̇zi’nin Buluştuğu Cennet.
- Tanrı Çok Sevdiği̇ Kullarını Uzun Ömürlü Olsun Di̇ye Kni̇dos’a (Datça) Gönderi̇r. “Strabon”
- Deni̇zi Temiz, Doğası Zengin, İnsanı Konuksever.
- Datça Koylarında Yeşi̇l, Mavi̇ Bi̇r de Si̇z Varsiniz.
- Dünya Şiirinin Büyük Ustasi Can Yücel “Datça ’ ya Eki̇ldi̇”.
- Bi̇li̇̇m, Sanat ve Felsefeni̇̇n Ana Yurdu “Knidos ”.
- Gerçek Femokrasi̇ Kni̇dos ’tadır. Ari̇stotales.
- Sevincin Kıyısı “Datça ”.
- Datça, Doğanın Taptığı Yerlerden Biridir.
- Datça, Zamana Direnişin ve Huzurun Adıdır.
- Datça’nın Huzurunu Bulan, Zamanın Durduğunu Hisseder.
- Datça, Ege’nin Sakin ve Masmavi Bir Yansımasıdır.
- Datça’nın Güzellikleri, Sadece Gözlerle Değil, Kalplerle de Keşfedilir.
- Datça, Tarih ve Doğanın Kucaklaştığı Bir Cennettir.
- Datça’nın Taş Sokaklarında Yürüdüğünüzde, Geçmişle İç İçe Geçersiniz.
- Datça,Sessizliğin, Huzurun ve Güzelliğin Adıdır.
- Datça’nın Sularında Kaybolmak, Kendini Bulmaktır.
- Datça, Yaşamak İçin Değil, Yaşlanmak İçin İdeal Bir Yerdir.